W dniu dzisiejszym odbyło się prawie 2 godzinne spotkanie z terapeutą d/s uzależnień – p. Grzegorzem Nawrotem. Spotkanie przebiegło w miłej atmosferze, mamy mogły zadawać pytania na nurtujące je sprawy, m.in.uzależnienie swoich dzieci od telefonów czy gier komputerowych.
Zgodnie z definicją Komitetu Ekspertów WHO z 1969 roku: uzależnienie (drug dependence) jest to stan psychiczny, a niekiedy także fizyczny, wynikający z interakcji pomiędzy organizmem a środkiem uzależniającym, charakteryzujący się zmianą zachowania oraz innymi reakcjami, do których należy konieczność zażywania tego środka, w sposób ciągły lub okresowy, w celu doznania jego wpływu na psychikę, a niekiedy także po to, aby uniknąć przykrych objawów wynikających z jego braku.
Wyróżnia się trzy kluczowe rodzaje uzależnień: psychiczne, fizyczne oraz społeczne. W ostatnim czasie mówi się również o uzależnieniu behawioralnym, czyli uzależnieniu od czynności.
Uzależnienie psychiczne – polega na tym, że zażywane substancje uzależniające powodują silne, szybkie gratyfikacje emocjonalne. Uzależnienie tego typu powstaje na skutek interakcji pomiędzy zażywaną substancją, osobą ją zażywającą i kontekstem, w jakim ta interakcja zachodzi.
Uzależnienie fizyczne (fizjologiczne) – wynika z wpływu środka na procesy metaboliczne organizmu. Manifestacją uzależnienia fizycznego jest wystąpienie objawów abstynencyjnych, występujących po przerwaniu stanu intoksykacji.
Kiedy dochodzi do uzależnienia fizycznego, może objawiać się ono zarówno, objawami fizycznymi jak i psychicznymi. Objawy te występują z powodu zmian w mózgu i ośrodkowym układzie nerwowym, które są wynikiem przewlekłego nadużywania danej substancji. Jeżeli dojdzie do fizycznego uzależnienia, mogą pojawić się następujące objawy:
- utrata pamięci,
- wahania nastroju,
- depresja,
- drażliwość,
- bóle głowy,
- drgawki,
- nudności,
- wymioty,
- dezorientacja,
- duszność,
- suchość w ustach,
- rozszerzone źrenice,
- uczucie bólu,
- zmiany częstości tętna,
- zmiany ciśnienia krwi.
Uzależnienie społeczne związane jest z chęcią przynależności jednostek do grup społecznych, które uważają zażywanie substancji psychoaktywnych za normę obyczajową i element je integrujący. Takie zachowania są charakterystyczne głównie dla grup subkulturowych i nieformalnych grup rówieśniczych. Spotykamy je także w grupach przestępczych o charakterze zorganizowanym.
Uzależnienie behawioralne – jest to uzależnienie od wykonywania danej czynności, bądź też od danych popędów. Do uzależnień behawioralnych zalicza się głównie, uzależnienie od:
- gier komputerowych,
- internetu,
- hazardu,
- jedzenia,
- zakupów,
- pracy,
- telefonu komórkowego,
- seksu,
- kart płatniczych,
- środków masowego przekazu.
Nie wszyscy wiemy, że wbrew pozorom można się uzależnić od wielu rzeczy i z różnych powodów. Pierwszą grupą są nałogi związane substancjami, które powodują uzależnienie. Należą do nich: nikotyna, alkohol etylowy, a także opioidy, czyli morfina czy heroina, barbiturany w postaci leków nasennych oraz niektóre steroidy i leki psychotropowe. Jeżeli znajdziemy u swojego dziecka podejrzane przedmioty powinniśmy od razu reagować – nie złością , tylko szczerą rozmową.
Rzeczy, na które można zwrócić uwagę:
Uzależnieniem są również zachowania, czynności, nad którymi osoba nie potrafi zapanować. W tej grupie znajdziemy: hazard, pracę, zakupy, korzystanie z Internetu oraz granie w gry komputerowe, telewizję, jedzenie, uzależnienie seksualne.
Nasze mamy skupiły się na temacie uzależnienia od gier oraz telefonu ,co dotyczy osób (dzieci i młodzieży) które w niekontrolowany sposób korzystają z elektroniki w celach rozrywkowych. Nie jest to wyłącznie komputer, często to też tablet, smartfon czy konsola. Utrata kontroli i zdrowej równowagi między życiem realnym a wirtualnym to główny powód uzależnienia od gier. Trzeba dowiedzieć się, dlaczego dana osoba woli spędzać czas sama, przed telefonem czy tabletem, zamiast uprawiać sport, spotykać się z rówieśnikami, a nawet spać i jeść.
Przyczyn uzależnienia od gier może być wiele, ale przede wszystkim:
- łatwy i powszechny dostęp do komputera czy telewizora – teraz te sprzęty stoją nawet w dziecięcych pokojach, przez co rodzicom trudniej kontrolować, kiedy i jak długo ich pociechy korzystają z elektroniki,
- chęć przypodobania się rówieśnikom – spotkania wirtualne, np. podczas gier stają się bardziej popularne od wspólnej zabawy na podwórku czy wyjść,
- chęć odczuwania adrenaliny, dreszczyku emocji, stawianie sobie nowych wyzwań – zdobywanie punktów i pokonywanie przeciwników jest łatwe online, a przyczynia się do budowania poczucia własnej wartości,
- zaangażowanie wszystkich zmysłów, wciągająca fabuła skutecznie odcinają gracza od świata zewnętrznego i sprawiają, że traci on poczucie czasu,
- brak umiejętności nawiązywania i podtrzymywania relacji w życiu prowadzi do szukania kontaktów, przyjaźni i znajomości w sieci.Objawów uzależnienia od gier może być jednak znacznie więcej – nałóg, podobnie jak każdy inny, rzutuje na codzienne życie młodego człowieka oraz pozostałych członków jego rodziny. Do niepokojących sygnałów należy:
- okłamywanie rodziców, ukrywanie się z grami,
- ograniczenie innych aktywności, zaniedbywanie hobby i kontaktów z rówieśnikami,
- problemy ze snem, koncentracją, pamięcią,
- rozdrażnienie, nerwowość,
- częste zamykanie się w swoim pokoju i izolowanie od życia rodzinnego,
- zaniedbywanie nauki,
- wahania nastrojów,
- wydawanie dużych sum pieniędzy na gry komputerowe i akcesoria elektroniczne.
Okres dojrzewania nazywany jest także okresem buntu, stąd wyrozumiałość dla wahań nastrojów, rozdrażnienia, apatii, zamknięcia w sobie czy strzeżenia własnej prywatności, jednak jako rodzic nie możemy lekceważyć takich rzeczy.
W praktyce uzależnienie od gier / telefonu może mieć bardzo nieprzyjemne konsekwencje – zarówno doraźnie, jak i długofalowo. A zalicza się do nich:- brak kontaktu z rówieśnikami – odizolowanie społeczne, brak umiejętności nawiązywania i budowania relacji z innymi ludźmi,
- poczucie osamotnienia, wykluczenia społecznego,
- niedobory aktywności fizycznej – brak ruchu negatywnie wpływa na sylwetkę, stan zdrowia i samopoczucie, powoduje gorsze dotlenienie mózgu i innych organów,
- wolniejszy rozwój – brak świeżego powietrza, ruchu, ale też niedobory snu czy szybkie niedbałe jedzenie negatywnie wpływają na dorastający organizm,
- problemy natury zdrowotnej – bóle oczu, głowy, kręgosłupa, pogłębianie się wad postawy,
- uczucie rozdrażnienia, frustracje, złości, stany depresyjne, huśtawki nastrojów.
Powyższe skutki uzależnienia od gier nie są jedynie tymczasowe czy przejściowe. Jeżeli nie podejmiemy próby leczenia uzależnienia od gier, możemy spodziewać się, że te problemy utrzymają się przez dłuższy czas, a nawet będą się zaostrzać.
Jak można próbować zmniejszyć ryzyko wystąpienia uzależnienia od gier? Przede wszystkim możemy ustawić telewizor czy komputer w miejscu, które jest widoczne i dostępne dla wszystkich. Dobrym pomysłem jest wydzielanie czasu, który dziecko może spędzić przed ekranem w ciągu dnia.
Uzależnienie od telefonu u dzieci to problem, który stosunkowo łatwo rozpoznać. Jest to przede wszystkim alienacja od rówieśników – dziecko woli spędzać czas, oglądając bajki lub grając w gry komputerowe/ na telefonie. To właśnie dlatego objawy uzależnienia od komputera u dzieci, odpowiednio wcześnie wykryte, pozwalają na szybsze rozwiązanie problemu.Sytuację pogarsza fakt, że niektóre objawy uzależnienia od telefonu są pozornie niegroźne, w rzeczywistości jednak prowadzą do poważnych zaburzeń w życiu społecznym oraz relacjach międzyludzkich.Osoby, które dotknął phubbing, nieświadomie izolują się od otoczenia, skupiając się na relacjach internetowych (może być to na przykład aktywność na facebookowych grupach itd.). Jeśli stan ten się przedłuża, a zaangażowanie użytkownika w relacje online wzrasta, uzależnienie od komórki może to prowadzić nawet do zerwania długoletnich relacji w świecie prywatnym.Jak leczyć uzależnienie od komputera u dzieci? Jeśli szukasz odpowiedzi na to pytanie, to musisz wiedzieć, że leczenie dziecka można przeprowadzić z użyciem terapeuty dziecięcego (psychologa). Pokaże on, jak oduzależnić się od telefonu lub komputera oraz wyjaśni, czym tak naprawdę jest uzależnienie od gier (skutki tego problemu, przyczyny itd.).W takim przypadku konieczne jest spokojne podejście do problemu – przymusowe leczenie uzależnienia od komputera to rozwiązanie zalecane dopiero wtedy, gdy inne sposoby okażą się nieskuteczne.
W obecnych czasach dzieci i młodzież mają większe możliwości. Mogą szybciej dotrzeć do substancji zakazanych, które właśnie dlatego chcą spróbować, a jak im się spodoba to nie chcą przestać. To może być również uzależnienie od leków, papierosów ( e-papierosów), imprez, alkoholu, zakupów, FB i mediów społecznościowych itp. Niezależnie od tego, w jakie typ uzależnienia występuje NAJWAŻNIEJSZE jest konsekwentne działanie Nie ma jednoznacznej metody pozwalającej na walkę z uzależnieniem, jednak można wyróżnić sposoby działania najczęściej wybierane przez te osoby. Są to :
- określenie celów na najbliższe tygodnie. Cele powinny być ustalane zgodnie z zasadą SMART, tzn. należy zadbać o to, by były one skonkretyzowane, mierzalne (np. używanie telefonu nie dłużej niż 2 godziny dziennie), realne i określone w czasie (np. cel do osiągnięcia w ciągu miesiąca),
- zainstalowanie na smartfonie lub w przeglądarce komputerowej oprogramowania blokującego wyświetlanie reklam. Dzięki temu rozwiązaniu nie zobaczysz już kuszących ogłoszeń i powiadomień – pokusa do otworzenia jeszcze jednej strony internetowej będzie znacznie słabsza niż dotychczas,
- rozmowa z członkami rodziny lub przyjaciółmi na temat swojego problemu. Z jednej strony będą oni mogli Ci doradzić, jak radzić sobie z problemem, z drugiej zaś – będą swoim towarzystwem odwracać Twoją uwagę od czynników uzależniających.
Najważniejszym czynnikiem w domu – to ustalenie sztywnych zasad i ich przestrzeganie. Pamiętajmy, że nic nie zastąpi szczerej rozmowy.
Trzeba starać się swojemu dziecku zorganizować tak czas, żeby miało jak najmniej czasu do siedzenia przed komputerem czy korzystaniu z telefonu. Dajmy im jakieś obowiązki, spędzajmy wspólnie czas. Pilnujmy, żeby nasze pociechy przed snem się wyciszały , a nie ;pobudzały korzystając z komputera czy telefonu.
System nagród i kar nie zawsze się sprawdza. Jeżeli jednak zechcemy go zastosować to pamiętajmy, że nawet jeżeli jest więcej złych rzeczy, to powinniśmy zwracać uwagę tylko na te dobre – jest to motywacja, żeby dziecko chciało tego więcej. Chwalenie dziecka, daje dużo lepszy efekt niż kara, która jest ostatecznością.
Błędem jeż też przekupianie swoich dzieci finansowo. To my rodzice uczymy nasze dzieci prawidłowych postaw, za pomoc chwalimy, a nie płacimy.
Jednak jeżeli umówimy się na coś z dzieckiem, to musimy słowa dotrzymać. Nasze zachowanie powinno być wzorem dla naszych dzieci. Jak rodzic, który nie dotrzymuje słowa, może tego chcieć od swojego dziecka?
Postaw uczymy od najmłodszych lat – jeżeli nasze dziecko na urodziny ma kupowany szampan Picolo, to w starszym wieku zamiennie go na szampan procentowy lub inny alkohol. Tak samo jest , z niby błahą zabawą – dziecko siada z paluszkiem w ręku i udaje, że pali papierosa – w starszym wieku jest prawdopodobieństwo, że faktycznie zacznie palić.
wracajmy więc na takie błahe zabawy uwagę, gdyż to my jako rodzice pokazuje co jest dobre , a co nie. To my dajemy przykład.
Nasze Stowarzyszenie DZIĘKUJE Panu Grzegorzowi za poświęcony dla nas czas, żałując, że nie wszystkie osoby z różnych przyczyn nie mogły uczestniczyć w dzisiejszym spotkaniu.